Երիտնիկոլականները և նոր ցեղասպանությունը

Այսօր Օսմանյան կայսրությունում հայերի ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրն է։ Օր, երբ մենք հիշում ենք մեր նախնիներին, որոնք զոհվել, մահացել, սպանվել, տանջահարվել են գաղթի, սիստեմատիկ սպանությունների և ծաղրանքների տարիներին։ Պատահական չէ, որ հիշատակի օր է դարձել ապրիլի 24-ը. հենց այդ օրը 1915 թվականին Ստամբուլում թուրքական իշխանությունների հրամանով ձերբակալվել են և սպանվել ավելի քան 800 բանաստեղծներ, երաժիշտներ, հրապարակախոսներ, բժիշկներ և ինտելիգենցիայի այլ ներկայացուցիչներ։ Մեկ օրում մեր ժողովուրդը կորցրել է ինտելեկտուալ էլիտայի զգալի մասին։ Ընդհանուր առմամբ հայ ժողովրդի նպատակաուղղված ոչնչացման տարիներին մահացել է 1,5 մլն մարդ։

Արդեն մեկ դարից ավելի է մենք ապրում ենք թուրքերի կողմից հայերի ցեղասպանության ժխտման պայմաններում։ Միայն մոտ 30 երկիր է պաշտոնապես ճանաչել Հայոց ցեղասպանության գոյությունը։ Այդ ժխտմանը օժանդակում է Թուրքիան, որը մի քանի անգամ առաջարկել է հանձնաժողով ստեղծել և հրավիրել պատմաբանների ցեղասպանության փաստը ապացուցելու համար (իրականում պատմությունը նորից գրելու և հերքելու համար)։ Իսկ այժմ իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը բացահայտ առաջ է տանում թուրքական պատմությունները, հայտարարելով, որ «պետք է պարզել և գրանցել Օսմանյան կայսրությունում հայերի ցեղասպանության բոլոր զոհերի անունները»: Բառ առ բառ նա կրկնում է այն, ինչ տասնյակ տարիներ ասում էին Թուրքիայի ներկայացուցիչները։ Ինչի՞ են ուզում հասնել թուրքերը, այդ թվում նաև հայկական ազգանուններով։ Նիկոլական պատգամավորը ուզում է գալ Թուրքիային ձեռնտու եզրակացությա՞ն, որ զոհերի թիվը իբր բավարար չէ՞ կատարվածը ցեղասպանություն համարելու համար։

Թուրքական պատմությունների տարածմանը օժանդակում է նաև վարչապետ Փաշինյանը։ Իր վերջերս տեղի ունեցած ելույթներից մեկի ժամանակ նա համառորեն 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցածը անվանում էր «Մեծ Եղեռն» կամ «ջարդ», ոչ մի անգամ չօգտագործելով «ցեղասպանություն» բառը։ Ի՞նչ նորություններ են։ Թերևս, դա մեր զարմանքը չպիտի առաջացնի, չէ որ արտահայտություններով ու փաստերով աճպարարությունը Նիկոլի մոտ սովորություն է դարձել։ Օրինակ, Արցախի պատերազմի ժամանակ նա մեկ մոռանում էր «Արցախ» տերմինը, մեկ այլ բնակավայրերի հայկական անվանումները։ Որքան էլ որ Հայաստանի Կառավարությունը չհայտարարի, որ «իշխանությունների օրակարգում «ցեղասպանություն» բառի գործածումից հրաժարվելու հարց չկա», լրիվ հավանական է, որ հենց այդ բառն են Փաշինյանի թուրք տերերը պահանջել ջնջել հայոց պատմությունից։

Ավելի հեռուն է գնացել պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը։ Նա կարծում է, որ այժմյան Հայաստանը իրավունք չունի Թուրքիային ցեղասպանության հետ կապված որևէ պահանջներ ներկայացնել, քանի որ «այն ժամանակ այդպիսի պետություն գոյություն չի ունեցել»: Թուրքական գործակալների հերթական մանիպուլյացիան։ Պահանջներ է ներկայացնում ոչ թե Հայաստանը, այլ նրա ամբողջ ժողովուրդը։ Մենք իրավունք ունենք պահանջել գոնե հարգել մեր վիշտը և նախնիների հիշատակը, որոնց ոչնչացրել են թուրքերը։

Փաշինյանը մեզ կոչ է անում հրաժարվել «Պատմական Հայաստանից» հօգուտ «իրականի», բացատրելով դա նրանով, որ «պատմականը» կրկնում է մի շարք երկրների, որոնք ոտնձգում են մեր սուվերենության, անկախության և տարածքի դեմ։ Իշխանությունները պահանջում են հայերից հրաժարվել գերբից, Արարատից որպես Հայաստանի սիմվոլ և մոռանալ ցեղասպանության մասին։ Նիկոլը արդեն տվել է Արցախը, իսկ հետո նաև Տավուշի մարզի չորս գյուղերը։ Մեր ժամանակաշրջանը պրոքսի պատերազմների ժամանակ է, երբ չի կարելի ոչնչացնել ժողովրդին, բայց կարելի է նվաստացնել, զրկել պատմությունից, ստիպել հավատալ այլ իրականության։ Եվ այդ ամենը անում է այսօրվա հակահայկական իշխանությունը։ Եվ դա էլ հենց Նիկոլ Փաշինյանի նոր ցեղասպանությունն է։