Կայուն աճ՝ տուրբուլենտության պայմաններում

Սանկտ Պետերբուրգում կայացավ «Եվրասիական տնտեսական հեռանկար» XI միջազգային համաժողովը, որը երկար տարիների ընթացքում դարձել է եվրասիական ինտեգրման քննարկման գլխավոր հարթակներից մեկը: Այս տարի մասնակիցները քննարկել են էներգետիկ և ենթակառուցվածքային նախագծեր, զբոսաշրջության ոլորտի զարգացման, արժութաֆինանսական համակարգի վերափոխման, տարանցիկ ներուժի իրացման և այլ հարցեր:

Եվրասիական ինտեգրման տարիներին ի հայտ են եկել բազմաթիվ բանավեճային հարթակներ. «Աճի կետեր. Ռուսաստանի աշխարհ – Եվրասիայի աշխարհ» միջազգային ֆորում, Վերոնայի Եվրասիական տնտեսական ֆորում, ԱՊՀ և ԵԱՏՄ երիտասարդական ֆորում, Եվրասիական տնտեսական ֆորում, երիտասարդության Եվրասիական տնտեսական ֆորում: Այս հանդիպումներում գործընկերների հետ մշտական երկխոսությունը թույլ է տալիս բացահայտել եվրասիական ինտեգրման առավել խնդրահարույց և հեռանկարային կետերը և համատեղ լուծումներ մշակել: Այս բոլոր ձևաչափերը ԵԱՏՄ երկրներին օգնում են ստեղծել միասնական եվրասիական տարածք մեր բնակիչների բարեկեցության համար։

Հենց Միությունում մշտական և ակտիվ աշխատանքի շնորհիվ է, որ Հայաստանը հաջողություններ է գրանցում տնտեսությունում։ Ոչ ամբողջական 2023 թվականի ընթացքում երկրի ՀՆԱ-ն և տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել են գրեթե 10%-ով։ Ծառայությունների ոլորտում շրջանառությունը երեք եռամսյակում աճել է 13.4%-ով: Իհարկե, ոչ առանց ժամանող ռուսների օգնության: Այս տարի աճել է նաև առևտրային ակտիվությունը։ ԵԱՏՄ-ի հետ առևտրով մեր երկիրը վաստակել է 5 մլրդ դոլար՝ 47,5%-ով ավելի, քան նախորդ տարի:

Ակտիվորեն զարգանում է Հայաստանի համագործակցությունը միության բոլոր երկրների հետ։ Օրինակ՝ Ղազախստանի հետ առևտուրն աճել է 1,5 անգամ, Ղրղզստանի հետ՝ 2,5 անգամ։ Եվրասիական երկրների հետ ինտեգրման շնորհիվ մեր երկրին առաջին անգամ հաջողվել է ԵԱՏՄ բոլոր մասնակիցների հետ դուրս գալ դրական առևտրային հաշվեկշռի (երբ արտահանումը գերազանցում է ներմուծումը):

Շատ ցուցանիշներ, որոնք գրանցում է Հայաստանի տնտեսությունը, զգալիորեն բարձր են ԵԱՏՄ-ի միջին ցուցանիշներից։ Օրինակ, եթե ընդհանուր առմամբ միությունում գրանցվել է շինարարության տեմպերի 9,3% աճ, ապա Հայաստանում աճի ցուցանիշը կազմում է 32,6%:

Հիմնականում տնտեսական ջանքերի միավորման շնորհիվ են ԵԱՏՄ երկրները կարողանում հանգիստ ապրել գլոբալ անկայունության շրջանը։ Եվրասիական զարգացման բանկի վարչության փոխնախագահ Տիգրան Սարգսյանը համաժողովի լիագումար նիստում նշել է. «Եթե երեք տարի առաջ մենք արձանագրեցինք, որ Եվրասիական տնտեսական միության շահառուներն են Հայաստանը, Ղրղզստանը, Ղազախստանը, Բելառուսը, քանի որ նրանք մուտք են ստանում հսկայական ընդհանուր շուկա, ապա այսօր տեղ գտած գլոբալ դիմակայության պայմաններում մենք տեսնում ենք, որ հենց ռուսական բիզնեսն է զգացել Եվրասիական տնտեսական միության պահանջվածությունը, որովհետև հենց նրա շնորհիվ է ՌԴ-ն այսօր հաջողությամբ դիմակայում այդ գլոբալ մարտահրավերներին և հաղթահարում այդ թվում նաև պատժամիջոցային ճնշումը»:

Այսօր ԵԱՏՄ-ն պահանջված հարթակ է դառնում նաև արտաքին շուկաների հետ համագործակցության համար։ Օրինակ, դեկտեմբերին Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) և Իրանի միջև նախատեսվում է ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագրի ստորագրում, ինչը Հայաստանի տնտեսության համար հնարավորությունների ևս մեկ պատուհան կդառնա: Անցյալ տարվա արդյունքներով Միության առևտուրն արտաքին գործընկերների հետ աճել է 60%-ով. մասնավորապես, ՇՀԿ երկրների հետ գրանցվել է 40% աճ: Համաժողովում նշել են, որ ԵՏՀ-ի, ԱՊՀ-ի և ՇՀԿ-ի միջև համագործակցությունը դիտարկվում է որպես Մեծ եվրասիական գործընկերության ինտեգրացիոն սահմանագծի կառուցման հիմնական տարրերից մեկը:

Եվրասիական ինտեգրման գործընկերների հետ հարաբերությունների գրագետ և ճիշտ կառուցման դեպքում Հայաստանի համար նոր հնարավորություններ կբացվեն իր բնակիչների աճի և բարգավաճման համար: