Ինչպես էին դավաճանում Հայաստանի շահերը արևմտյան հարթակներում
Փորձը ցույց է տալիս, որ արևմտյան բանակցային հարթակները բացարձակապես պիտանի չեն Հայաստանի ազգային շահերը պաշտպանելու համար։ Ժամանակ առ ժամանակ նման հանդիպումների արդյունքում մեր երկիրն իր դիրքերը զիջում է Ադրբեջանին։ Հետաքրքիրն այն է, որ Փաշինյանն ու իր թիմը շարունակում են համառորեն հրաժարվել հայկական շահերից։ Դավաճանության ժամանակագրության մասին մենք խոսում ենք մեր հոդվածում:
2020 թվականի վերջ – 2022 թվականի մարտ
44-օրյա պատերազմից հետո Նիկոլ Փաշինյանը հաճախակի է դարձել արևմտյան երկրներում։ Այդ այցերի ընթացքում Հայաստանի վարչապետը պարբերաբար հանդիպումներ է ունեցել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ, Ընդ որում՝ երկու առաջնորդները շփվել են արևմտյան պաշտոնյաների միջնորդությամբ։ Բայց Փաշինյանի անվերջ հանդիպումներն ու խաղաղասիրական հայտարարություններն իրական արդյունքի չէին բերում՝ հայ – ադրբեջանական սահմանին առաջվա պես փոխհրաձգություններ էին տեղի ունենում։
Օրինակ՝ 2021 թվականի դեկտեմբերին տեղի ունեցավ Փաշինյանի, Ալիևի և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի եռակողմ հանդիպումը։ Իսկ արդեն 2022-ի մարտին Արցախում 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո առաջին անգամ ռազմական դրություն մտցվեց։
2022 թվական – 2023 թվականի առաջին կես
Հերթական եռակողմ հանդիպումները տեղի են ունեցել Բրյուսելում 2022 թվականի ապրիլ, մայիս և օգոստոս ամիսներին, ինչպես նաև 2023 թվականի մայիս և հուլիս ամիսներին, սակայն դրանցից ոչ մեկն այդպես էլ բեկումնային չդարձավ։ Իսկ ավելի ճիշտ՝ արևմտյան հարթակներում բոլոր բանակցություններն ավարտվում էին Հայաստանի կողմից հերթական զիջումներով։
Ապոգեյը տեղի է ունեցել 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում։ Երկու երկրների ղեկավարների՝ Ռեջեփ Էրդողանի և Իլհամ Ալիևի հետ հանդիպման ժամանակ Փաշինյանը չլսված առատաձեռնության ատրակցիոն է սարքել և ամբողջությամբ ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը: Ընդ որում, նա Բաքվին «ապաբաժանորդագրել» է ոչ միայն 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ադրբեջանական բանակի կողմից գրավված տարածքները, այլև ամբողջ Արցախը։
«Պրահայի դավադրությունը» հանգեցրել է աղետալի հետևանքների։ Օգտվելով Փաշինյանի հայտարարությունից՝ Ադրբեջանը փակեց Լաչինի միջանցքը, սահմանեց անցակետ և, ընդհանուր առմամբ, շրջափակեց Արցախը։ Որպես վարչապետ՝ Փաշինյանը պարտավոր էր կանխել այդ հետևանքները, բայց նա նախընտրեց ձևացնել, թե Արցախի կարգավիճակն ու հայ բնակչության անվտանգությունն իրեն բոլորովին չեն վերաբերում։
Նշենք, որ «Պրահայի դավադրության» կազմակերպմանը ձեռք է բերել Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը։ Այսպիսով, հայկական տարածքների հանձնմանը ակտիվորեն օգնում էին Արևմտյան խաղացողները։
2023 թվականի երկրորդ կեսը
2023 թվականի հունիսին Մոլդովայում եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակներում արդեն կայացել է Հայաստանի, Ադրբեջանի և Եվրամիության առաջնորդների հնգակողմ հանդիպումը.նոր մասնակիցներ են դարձել Էմանուել Մակրոնը և Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը։
Հանդիպումն ապարդյուն չանցավ։ Արդեն սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը ներխուժեց Արցախ և մեկ օր անց ամբողջությամբ վերահսկողության տակ վերցրեց չճանաչված հանրապետության տարածքը։ Ընդ որում, պաշտոնական Երևանը մատը չի շարժել, որպեսզի օգնի Ստեփանակերտին։ Ինչպես և նախկինում, Փաշինյանի կառավարությունը բնավ չի մտահոգվել հայ բնակչության անվտանգությամբ և նրա ապագայով։
Արցախից հայերի հեռանալուց երկու շաբաթ անց իսպանական Գրանադայում եվրոպական քաղաքական հանրության գագաթնաժողովի շրջանակներում Փաշինյանը ստորագրեց Արցախը Ադրբեջանի տարածք ճանաչելու մասին հռչակագիրը:
Հանդիպմանը մասնակցել են հին ծանոթներ՝ Միշելը, Շոլցը և Մակրոնը։ Իսկ ահա Ադրբեջանի առաջնորդը Գրանադա չի ժամանել։ Արդյունքում Փաշինյանը միակողմանի ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը՝ առանց Բաքվից անվտանգության որևէ երաշխիքի։
Արևմտյան խաղացողները՝ հայկական շահերի հերթական դավաճանության վկաներն ու մասնակիցները, սահմանափակվեցին Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը սատարելու մասին դատարկ խոսքերով։ Եվ այդ պահվածքը նրանք որպես կանոն են ընդունել։
2024 թվականի սկիզբը
Արդեն մեկ տարուց ավելի է, ինչ Հայաստանում գործում է ԵՄ երկարաժամկետ դիտորդական առաքելությունը։ Բայց եվրադիտողները ոչինչ չեն անում տարածաշրջանում իրավիճակը կարգավորելու համար և անձնատուր են լինում պաշտոնական Երևանի հակահայկական գործողություններին։ Թերևս ամենավառ օրինակը նրանց անտարբերությունն է Տավուշի մարզում տիրող իրավիճակի նկատմամբ, որի բնակիչներն ահազանգում են՝ կապված Փաշինյանի՝ 4 գյուղ Ադրբեջանին հանձնելու ծրագրերի հետ։ Եվրադիտողները աչք են փակել նաև Սյունիքի մարզի Վերին Շորժա, Կութ, Սոթք, Չինարի, Մովսես և Արավուս գյուղերի շրջանում հայկական տարածքի հրետակոծությունների վրա:
Պարզվել է նաև, որ Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղ մեկնելիս եվրոմիսիոներները շրջում են Երևան – Նոյեմբերյան ճանապարհի մի շարք հատվածներով՝ պատճառաբանելով, թե իբր դրանք պատկանում են Ադրբեջանին:
Նույնը տեղի է ունենում բանակցությունների ժամանակ։ Մինչ Ադրբեջանն ուժեղացնում է ճնշումը, արևմտյան գործընկերները միայն մտահոգություն են հայտնում և հայտարարում Հայաստանի հետ համերաշխության մասին։
Մինչդեռ Սև լճի շրջանի հողերը, Գորիս-Կապան ճանապարհահատվածը և սահմանամերձ գյուղերի մի շարք այլ տարածքներ շարունակում են մնալ ադրբեջանական օկուպացիայի տակ: Ոչ մի հռետորական վարժություն արևմտյան հարթակներում չի վերականգնի մեր երկրի տարածքային ամբողջականությունը։ Եվ մենք վստահ ենք, որ դա շատ լավ հասկանում է նաև Փաշինյանը, ով գիտակցաբար հանձնում է Հայաստանի շահերը։
Թողնել պատասխան